Blogoverzicht

Alles over bestrating

04 februari 2022

Hoofdinhoud

Soorten bestrating

Allereerst is het belangrijk om te kijken wat u het mooiste vindt. De één houdt van strakke moderne bestrating, de ander vindt een rustieke getrommelde bestrating mooi.

Is er een selectie gemaakt uit materialen die binnen de smaak vallen, dan kunt u gaan kijken of deze ook geschikt zijn voor de doeleinden.

Tegels

Tegels zijn er in verschillende soorten en maten. Er kan gekozen worden uit betontegels, keramische tegels of keramische tegels met een betonnen onderlaag. Betonnen tegels worden het meest aangelegd, daarna keramische tegels met een betonnen onderlaag. Reden hiervoor is veelal de prijs. We praten dan niet alleen over de prijs van de tegels zelf, maar ook de prijs van de aanleg.

 

Betonnen tegels leggen namelijk aanzienlijk wat makkelijker dan vol keramische tegels. Betonnen tegels kunnen afhankelijk van de dikte van de tegel en afhankelijk van de doeleinden op een zandbed gelegd worden.

 

Natuursteen tegels worden sinds de komst van keramische tegels minder gelegd. Het voordeel van natuursteen is dat het zeer slijtvast is en een erg hoge sierwaarde heeft. Het nadeel is echter de prijs. Dit soort bestrating zal aanzienlijk wat duurder zijn dan andere soorten bestrating.

 

Vol keramische tegels moeten daarentegen vaak op een onderlaag van natte specie gelegd worden, behalve als de tegels voldoende dik zijn, maar zelfs dan is het raadzaam wat specie door de onderlaag te vermengen.

 

Keramische tegels met betonnen onderlaag worden vaak gelegd op een zandbed welke ook vermengd wordt met wat specie. Dit wordt niet zo hard als beton maar geeft wel wat meer stevigheid.

 

Diverse tegelsoorten

  • Betontegels
  • Natuursteen
  • Keramische tegels
  • Keramische tegels met betonnen onderlaag

Bij een keuze maken uit tegels is het ook belangrijk dat de juiste tegel op de betreffende tuin afgestemd wordt. Is de tuin wat kleiner en zit er veel verloop in hoogtes, dan dient er eerder voor wat kleinere tegels gekozen te worden. Zou u in dit geval kiezen voor een meter bij meter tegel, dan zult u zien dat de stratenmaker het niet netjes gemaakt krijgt en tegels ‘steken’. Dit wil zeggen dat de tegels niet mooi op elkaar aangesloten kunnen worden.

Klinkers

Ook klinkers zijn in verschillende soorten en afmetingen te verkrijgen. Allereerst wordt verschil gemaakt tussen waalsteen, dikformaat en keiformaat

 

Waalsteen

De waalsteen, ook wel vijfduimer genaamd heeft meestal de afmetingen 200x50x60mm. In 1 vierkante meter passen ongeveer 100 waalstenen. Dit type klinkers wordt veelal gebruikt voor terrassen en tuinpaden.

 

Dikformaat

Dikformaat klinkers worden ook zevenduimers genoemd. Deze klinkers hebben vaak de afmetingen 210x70x80, maar dit kan lichtelijk wat variëren. Van 20 tot 21 cm lang en 6,5 tot 7 cm breed. Dit zijn klinkers die ook geschikt zijn voor een zwaardere belasting. Er passen afhankelijk van de afmetingen ongeveer 72 van deze klinkers in een vierkante meter. Ze kunnen dus gebruikt worden voor opritten, tuinpaden en terrassen.

 

Keiformaat

Het grootste formaat klinker is keiformaat, de afmetingen zijn ongeveer 200 x 100mm en er

 

Naast de formaten waarin klinkers leverbaar zijn kan er ook een keuze gemaakt worden uit de materiaalsoort waar de stenen uit opgebouwd zijn. Er kan gekozen worden voor gebakken klinkers of betonklinkers. Gebakken klinkers zijn hiervan het meest gewild, deze zijn vaak ook aanzienlijk wat duurder dan betonklinkers. Het voordeel van gebakken klinkers ten opzichte van betonklinkers is wel dat ze kleurvast zijn, minder groene aanslag aantrekken en niet barsten bij strenge winters.

 

Facetrand

Tegels en klinker zijn zowel leverbaar met als zonder facetrand. Een facetrand is een afschuining langs de rand van de tegel of klinker. Dit zorgt ervoor dat er minder snel beschadigingen veroorzaakt worden, zoals bijvoorbeeld hoeken die afbreken.

Legverbanden

De vorm waarin de bestrating gelegd wordt heet het legverband. Zo kan er gekozen worden uit een grote verscheidenheid aan legverbanden. Met diverse legverbanden kan ook een sterkere oppervlakte gecreëerd worden ten behoeve van een hogere belastbaarheid. Dit is bijvoorbeeld bij opritten het geval. Hier wordt meestal met klinkers gekozen voor een elleboog-, visgraat- of keperverband.

 

Gangbare legverbanden:

  • Keperverband
  • Visgraatverband
  • Halfsteensverband
  • Elleboogverband
  • Molenwiekverband
  • Blokverband

*Naast deze gangbare legverbanden zijn er nog tal van andere mogelijkheden.

Opsluiting

Bestrating zal in veel gevallen opgesloten moeten worden met opsluitbanden of andersoortige opsluiting. Een opsluiting is noodzakelijk om verzakkingen langs de randen van de bestrating te voorkomen. Daarnaast kan de bestrating na aanleg goed afgetrild worden als deze opgesloten ligt. Er zijn verschillende soorten opsluitingen die gekozen kunnen worden, waaronder opsluitbanden in diverse afmetingen en pallisadebanden. Pallisadebanden zijn leverbaar ik hogere afmetingen waardoor deze geschikt zijn om grotere hoogteverschillen op te vangen. Ook kunnen klinkers die rechtop in de onderbouw gestraat worden dienen als opsluiting. Vaak wordt deze vorm van opsluiten dan wel verstevigd met specie. Als tegels dik genoeg zijn (minimaal 4 cm dik) dan hoeven deze niet altijd opgesloten te worden mits er ook species door de onderlaag gemengd wordt.

Aanleg van de bestrating

Bij aanleg van bestrating is allereerst belangrijk dat er een juiste onderbouw gemaakt wordt waarbij ook rekening gehouden wordt met eventuele putten of filtratiekratten tbv afwatering.

Bij het maken van de onderbouw zal eerst nagegaan moeten worden wat de doeleinden van de bestrating gaan worden. Bij een oprit zal er sowieso puin onder moeten komen gezien het zware gewicht van eventuele voertuigen en het draaien de wielen wat natuurlijk nog meer druk per oppervlakte geeft.

 

Onder een oprit zal altijd ongeveer 15 cm puin gestort moeten worden. Daar bovenop kan dan 5 cm wit zand aangebracht worden. Onder tuinpaden en terrassen wordt veelal enkel 10 tot 15 cm wit zand aangebracht. Zowel het puin als het wit zand wordt tweemaal afgetrild. Eventueel kan ook betonpuin onder tuinpaden en terrassen gebruikt worden.

 

De afwerk-/ toplaag dient geëgaliseerd te worden met behulp van een lat of waterpas. Bestrating dient altijd lichtelijk schuin te liggen voor de waterafvoer. Voor opritten geldt een afschot van gemiddeld 1 a 2 cm per strekkende meter. Voor terrassen  en tuinpaden geldt zo’n 1 cm per strekkende meter. Zijn er grotere hoogteverschillen, dan worden er vaak afstapjes gemaakt.

 

Na het bestraten zal het geheel vaak langs de randen of rondom obstakels ingeknipt moeten worden. Klinkers kunnen ingeknipt of gezaagd worden en tegels dienen altijd gezaagd worden. Dit kan met behulp van een bandenzaag, zaagtafel of slijptol. De bandenzaag wordt hierbij verreweg het meest gebruikt.

 

Nadat de gehele bestrating erin ligt en eventuele knipstukken en puin verwijderd zijn, dient het geheel bezand te worden. Hier wordt veelal brekerzand voor gebruikt. Nadat de bestrating wat schoongeveegd en ingeveegd is kan het geheel afgetrild worden. (let op, niet alle betontegels mogen afgetrild worden, keramische toplagen mogen sowieso niet afgetrild worden) Bij fragiele bestrating kan er soms ook gebruik gemaakt worden van een rubberen mat die onder de trilplaat bevestigd kan worden. Ga wel altijd na bij de leverancier van de bestrating of deze geschikt is om af te trillen met een trilplaat. Bij aanleg van bestrating die aan getrild dient te worden zal deze zo’n 1 cm hoger gelegd worden dan de uiteindelijke hoogte. De bestrating zal ongeveer 1 cm zakken met trillen. Er dient tweemaal over de oppervlakte getrild te worden, één maal in de lengterichting en één maal in de breedterichting. Dit geldt overigens alleen voor grotere oppervlakten, niet voor paden.

Voegen van bestrating

Voor voegen of invegen van bestrating zijn verschillende middelen beschikbaar. Klinkers worden veelal ingeveegd met brekerzand. Dit type zand zakt goed weg tussen stenen, omdat het een losse, fijne structuur heeft. Deze losse structuur zorgt er mede voor dat water snel weg zakt tussen de voegen. Brekerzand is niet geschikt voor tegels.

Naast brekerzand kan er ook gekozen worden voor gekleurd inveegzand. De kleur zwart is hierbij het meest verkrijgbaar en past bij diverse kleuren bestrating. Voor gevoelige tegels kan er ook kwartszand gebruikt worden om in te vegen, dit type zand heeft een ronde korrel waardoor minder snel krassen zullen ontstaan.

 

Een ander soort voegmiddel is polymeerzand. Dit is eigenlijk zand met een bindmiddel, dit is dus steviger dan gewoon zand, maar minder sterk dan voegmortel. Het werkt daarentegen wel zeer eenvoudig en gemakkelijk. Het polymeerzand dient ingewassen te worden met behulp van een trekker en tuinslang met sproeikop. Zorg in dit geval altijd dat u blijft sproeien totdat er geen polymeerzand meer op de bestrating ligt.

 

Er wordt ook regelmatig gebruik gemaakt van voegmortel, vooral bij keramische tegels en natuursteen is dit het geval. Wanneer er gebruik wordt gemaakt van voegmortel zal onkruid geen kans krijgen. Er dient bij het leggen al rekening gehouden te worden met een voegafstand, zodat deze daarna goed opgevuld kan worden. Het voegen met voegmortel dient altijd in 2 delen gedaan te worden waarbij in natte toestand de voegmortel nog goed aangedrukt dient te worden, zodat heel de voeg gevuld is en er geen lucht meer tussen de voegen zit. Hier wordt veelal speciaal gereedschap voor gebruikt.